ვიტამინი B3-ი, კანის მოვლის ბუნებრივი საშუალება
ვიტამინი B3, ასევე ცნობილი როგორც ნიაცინი, ან ნიაცინამიდი არის წყალში ხსნადი ფორმის.
ნიაცინი არის ვიტამინი, რომელსაც ორგანიზმი იყენებს მეტაბოლიზმის, საჭმლის მონელების, კანის ჯანმრთელობისა და ნერვული სისტემის ოპტიმალური ფუნქციონირებისთვის. ნიაცინი, მიღების შემდეგ, მეტაბოლიზდება ნიკოტინამიდ ადენინ დინუკლეოტიდში (NAD).
NAD არის კოენზიმი, არაცილოვანი საკვები ნივთიერება, რომელიც საჭიროა ფერმენტის სათანადო ფუნქციონირებისთვის.
NAD საჭიროა 400-ზე მეტი სხვადასხვა ფერმენტისთვის გამართული ფუნქციონირებისთვის. NAD-ის ზოგიერთი ფუნქცია მოიცავს საკვების გადაქცევას ორგანიზმისთვის გამოსაყენებელ ენერგიად, მეტაბოლიზმის ხელშეწყობას, დეზოქსირიბონუკლეინის მჟავას (დნმ) აღდგენას და ჯანსაღი იმუნური ფუნქციის ხელშეწყობას.
მიუხედავად იმისა, რომ ნიაცინამიდი ხშირად გამოიყენება როგორც ვიტამინის B3 დეფიციტის მოსაგვარებლად ან თავიდან ასაცილებლად, ის ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც აქტუალური კოსმეტიკურ პრეპარატებში კანის ჯანმრთელობის გასაუმჯობესებლად.
კვლევებმა აჩვენა, რომ ნიაცინამიდს აქვს ჯანმრთელობის სხვადასხვა სარგებელი, დაწყებული ჯანსაღი ქოლესტერინის დონის მხარდაჭერით და დიაბეტის პრევენციით და დამთავრებული მბზინავი კანით.
ნიაცინამიდის ერთ-ერთი მთავარი სარგებელი და გამოყენება არის ვიტამინის B3-ის დეფიციტის პრევენცია ან აღმოფხვრა.
ვიტამინი B3 დეფიციტი, რომელსაც ასევე პელაგრას უწოდებენ, ხდება მაშინ, როდესაც ადამიანი არ იღებს საკმარის ნიაცინს საკვებიდან ან აქვს ვიტამინის შეწოვის პრობლემა. პელაგრა ხშირად გვხვდება იმ ადამიანებში, რომლებსაც აწუხებთ არასრულფასოვანი კვება ან ალკოჰოლიზმი.
ვიტამინი B3 დეფიციტი ასევე შეიძლება მოხდეს, თუ საკვებიდან არ ხდება საკმარისი ტრიპტოფანის მიღება. ტრიპტოფანი არის ამინომჟავა, რომელიც გამოიყენება ორგანიზმში ნიაცინის წარმოების წინამორბედად.
B3 ვიტამინის დეფიციტის სიმპტომები
B3 ვიტამინის დეფიციტის ან პელაგრას ნიშნები და სიმპტომებია გონებრივი დაბნეულობა, კუჭ-ნაწლავის სიმპტომები, როგორიცაა დიარეა და ტკივილი მუცლის არეში, ცუდი მადა და ქერცლიანი ანთებითი კანი და ასე შემდეგ.
თუ არ მოხდება საჭირო ზომების მიღება, უკიდურეს შემთხვევაში პელაგრა შეიძლება ფატალური იყოს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია (WHO) რეკომენდაციას უწევს 300 მგ ნიაცინამიდს დღეში 3-4 კვირის განმავლობაში პელაგრას სამკურნალოდ.
ნიაცინამიდის სარგებელი კანისთვის
ნიაცინამიდის ერთ-ერთი ყველაზე ფართოდ შესწავლილი სარგებელია კანის ჯანმრთელობის ხელშეწყობა, როგორც ადგილობრივი, ასევე პერორალური გზით. კვლევებმა აჩვენა, რომ ნიაცინამიდს შეუძლია გააუმჯობესოს კანის ტექსტურა, გარეგნობა და საერთო ხარისხი.
1. დაცვა UV სხივებისგან
ნიაცინამიდის კანს იცავს ულტრაიისფერი (UV) გამოსხივებისგან. ულტრაიისფერი გამოსხივება არის ენერგიის სახეობა, რომელიც გამოიყოფა ძირითადად მზისგან .
ულტრაიისფერი გამოსხივება კლასიფიცირებულია, როგორც "სრული კანცეროგენი", რადგან ის არა მხოლოდ იწვევს დნმ-ის მუტაციას კანში, არამედ იწვევს კანის უჯრედების დაზიანებას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს კანის კიბო.
კვლევებმა აჩვენა, B3-ის საკვებდანამატები ხელს უწყობს კანის დაცვას UV დაზიანებისგან. ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ ნიაცინამიდის აქტუალურმა გამოყენებამ, საკვებდანამატის სახით ხელი შეუწყო ულტრაიისფერი გამოსხივებით გამოწვეული იმუნური სისტემის დათრგუნვას.
2. აქტინური კერატოზის შემცირება
კვლევებმა აჩვენა, რომ ნიაცინამიდი ეხმარება აქტინური კერატოზის მკურნალობას. აქტინური კერატოზი არის კანის დაავადება, რომელიც გამოწვეულია ულტრაიისფერი გამოსხივების გადაჭარბებული ზემოქმედებით. აქტინური კერატოზი გამოიხატება კანის მშრალი, ქერცლიანი, უხეში ლაქებით, რომლებიც შეიძლება იყოს ვარდისფერი ან ყავისფერი.
აქტინურ კერატოზს აქვს პოტენციალი გადაიზარდოს ბრტყელუჯრედოვან კარცინომაში, (კანის ავთვისებიანი სიმსივნე)
ერთ ერთ კონტროლირებად კვლევაში, მონაწილეობას იღებდა 72 ადამიანი, რომლებსაც დაუდგინდა აქტინური კერატოზი.
4-თვიანი დაკვირვების შემდეგნ, კვლევამ აჩვენა, რომ მათ, ვინც იღებდა ნიაცინამიდის დანამატს, მნიშვნელოვნად დაბალი იყო ახალი აქტინური კერატოზის დაზიანებების განვითარება პლაცებო ჯგუფთან შედარებით.
3. კანის საერთო გარეგნობის გაუმჯობესება
კვლევები ასევე ვარაუდობს, რომ ნიაცინამიდი ასევე პრაქტიკულია შეიძლება კანის გარეგნობის გასაუმჯობესებლად.
ერთ ერთ ჩატარებულ კვლევაში, მონაწილეობდა 50 ქალი, რომელთაც სახეზე ჰქონდათ პიგმენტაციის მუქი ლაქები, არათანაბარი ტექსტურა და ნაოჭები. ისინი 12 კვირის განმავლობაში იღებდნენ ნიაცინამიდის პრეპარატებს.
12 კვირის შემდეგ, კვლევამ აჩვენა, რომ შესამჩნევად შემცირდა წვრილი ხაზები და კანის მუქი ლაქები. ასევე მნიშვნელოვანი გაუმჯობესება იყო კანის ელასტიურობაში.
ნიაცინამიდის საკვები წყაროები
ვინაიდან ნიაცინამიდი ბუნებრივად წარმოქმნილი ნივთიერებაა, ის გვხვდება ბევრ სხვადასხვა საკვებში. ნიაცინამიდის ერთ-ერთი საუკეთესო საკვები წყაროა ამინომჟავა ტრიპტოფანი.
ტრიპტოფანი გვხვდება ისეთ საკვებში, როგორიცაა ქათამი, ტუნა, ინდაური, არაქისი, შვრია, ბანანი და შოკოლადი. მიღების შემდეგ, ტრიპტოფანი ბუნებრივად გარდაიქმნება ნიაცინამიდად ღვიძლში. ამ პროცესისთვის საჭიროა ვიტამინი B6, რკინა და ვიტამინი B2.
მიუხედავად იმისა, რომ ნიაცინამიდი ღვიძლში ტრიპტოფანისგან წარმოიქმნება, ბევრი საკვები ბუნებრივად უკვე შეიცავს ნიაცინამიდს. ესენია: ხორცი, თხილი და რძის პროდუქტები.