ვარჯიშის სარგებელი ადამიანის ორგანიზმისთვის
ყველასთვის ცნობილია, რომ ვარჯიში ხელს უწყობს ჯანმრთელობას და სიცოცხლის გახანგრძლივებას. ყველაზე აშკარა სარგებელი ვლინდება გულ-სისხლძარღვთა, კუნთოვან-კუნთოვან სისტემაში, ასევე სხეულის შემადგენლობასა და მეტაბოლიზმში. მას ასევე შეუძლია დაგეხმაროთ განწყობის დაბალანსებასა და ნერვული სისტემის მოდუნებაში.
ფიზიკური ვარჯიში ასევე ხელს უწყობს მუცლის ცხიმის დაბალანსებას, წონის კონტროლს, ლიპიდებისა და შაქრის ჯანსაღი დონის შენარჩუნებას და სისხლის მიმოქცევისა და კოგნიტური ფუნქციის გაუმჯობესებას.
კოგნიტური ფუნქციის გაძლიერება დაკავშირებულია ნეიროტროფული ფაქტორების ჯანსაღ გამოთავისუფლებასთან, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს მეხსიერების უნარებს.
რეაქტიული ჟანგბადის სახეობების (ROS) შემცირება ჯანმრთელობის ხელშეწყობას მიეწერება. ვარჯიშს შეუძლია გამოიწვიოს ფერმენტის ინდუცირება, რომელიც ხელს უწყობს ამ მავნე მოლეკულების მეტაბოლიზმს. ნათქვამია, რომ ვარჯიში სინამდვილეში ანტიოქსიდანტის როლს ასრულებს და ROS დაბალ დონეს ინარჩუნებს.
ფიზიკურ ვარჯიშს ასევე შეუძლია ჯანსაღი ძვლების მხარდაჭერა. სიარულის ან სირბილის მსგავსი ვარჯიშები ხელს უწყობს გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ჯანმრთელობას. მრავალკომპონენტიანი ვარჯიშის სახელით ცნობილი ვარჯიშები, როგორიცაა აერობიკა, ძალისმიერი ვარჯიში და ცეკვა, იდეალურია ოსტეოკლასტური ან ძვლის აშენების აქტივობის მხარდასაჭერად.
შედარებით ახალი კონცეფცია, რომელსაც აუტოფაგია ეწოდება, არის ორგანიზმში დაბერებული ან გამოყენებული მასალის დაშლისა და გადამუშავების თანდაყოლილი უნარი. ეს პროცესი მიეწერება ორგანიზმის სისტემების ჯანმრთელობის შენარჩუნებას და რეკლამირებულია, როგორც დაბერების საწინააღმდეგო ფუნქცია. აუტოფაგიის გამოწვევა შესაძლებელია ვარჯიშით და შესაძლოა, დამატებითი მხარდაჭერა იყოს ჯანსაღი გულ-სისხლძარღვთა სისტემისთვის.
ვარჯიშის კიდევ ერთი უნიკალური თვისება ჰემატოენცეფალურ ბარიერს (BBB) აკრავს. სისხლის მიმოქცევის ბარიერი უზრუნველყოფს ტვინის ფიზიკურ დაცვას და მისი მანიპულირება ვარჯიშის საშუალებით უკეთესად მუშაობისთვის შეიძლება. ვარჯიშს შეუძლია შეამციროს ამ მნიშვნელოვანი სტრუქტურის გამტარიანობა, რაც ხელს უწყობს ანთების ჯანსაღ დონეს და ამცირებს ROS-ს.
კორტიზოლს, ანუ ჩვენს სტრესის ჰორმონს, ორგანიზმზე მრავალი მავნე ზემოქმედება აქვს, მათ შორის მავნე ანთებითი მარკერების გამომუშავების, ROS-ის ინდუქციის და წონის მატების ხელშეწყობას. ზომიერი ვარჯიშის დროს, სისხლში კორტიზოლის დონე მნიშვნელოვნად შემცირდა. სტრესისა და შფოთვის აღქმა ასევე შეიძლება შემცირდეს ზომიერი ვარჯიშის დროს.
ვარჯიში ასევე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ჯანსაღი მეტაბოლიზმის მხარდაჭერაში. ტიპის მიხედვით, ვარჯიშს შეუძლია ხელი შეუწყოს შაქრის ჯანსაღ მეტაბოლიზმს ნახშირწყლების მეტაბოლიზმში საკვანძო ჰორმონების გამომუშავებით. ეს ქმნის უფრო მეტ ეფექტურობას დაშლის პროცესში და აუცილებელი ენერგიის გამოთავისუფლებას ATP-ის სახით.
უმოქმედობის უარყოფითი ეფექტები
უმოქმედობა შეიძლება ბავშვობიდანვე დაიწყოს. ხშირად მშობლების, ოჯახის წევრების ან მეგობრების ჩვევები განსაზღვრავს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ან უმნიშვნელოა ვარჯიში ადამიანების ცხოვრებაში და რუტინაში.
ხშირად, ვარჯიშის ნაკლებობამ შეიძლება უარყოფითად იმოქმედოს ჩვენი ორგანიზმის ქიმიურ შემადგენლობაზე, გამოიწვიოს დამაზიანებელი ანთებითი რეაქციები, გაზარდოს ROS და/ან ხელი შეუწყოს არაეფექტურ მეტაბოლიზმს, რაც იწვევს წონის მატებას ან სხვა არასასურველ გვერდით მოვლენებს.
ცხოვრების წესის კორექტირება ჯანსაღი ვარჯიშის რუტინის მხარდასაჭერად
კვლევებმა ხელი შეუწყო ჯანდაცვის პროვაიდერებს, წაახალისონ თავიანთი კლიენტები, ჩაერთონ სტრატეგიებში ჯანსაღი ვარჯიშის რუტინის მხარდასაჭერად. ისევე, როგორც არტერიული წნევის და წონის გაზომვა რუტინულია, ექიმები ვარჯიშის რაოდენობის შეფასებას სასიცოცხლო ნიშნის სახით ანიჭებენ უპირატესობას.
კვირაში 150 წუთიანი ვარჯიშის სტანდარტის დაწესება ასევე შეიძლება დაეხმაროს რუტინის სტრუქტურირებას. ასევე სასარგებლო შეიძლება იყოს ისეთ გარემოში ჩართვა, რომელიც წარმატებისკენ გიბიძგებთ.
ვარჯიშის მოყვარული მეგობრების ყოლა დაგეხმარებათ ამ რუტინის დაცვაში.