ტოპ 9 სპორტული საკვებდანამატი
ყველას ადამიანს შეუძლია ვარჯიშის მეშვეობით გააუმჯობესოს ფიზიკური ჯანმრთელობა და გამძლეობა. ამ ყველაფერთან ერთად ვარჯიში ერთგვარი გამოწვევაა საკუთარი თავის, რათა ყოველდღიურად გავხდეთ უკეთესები.
რეგულარულ ფიზიკურ ვარჯიშს არაერთი სარგებელი გააჩნია, ზოგიერთი მათგანია:
გაუმჯობესებული ცხოვრების ხარისხი
უკეთესი გულისა და სისხლძარღვების ჯანმრთელობა
არტერიული წნევის კონტროლი
ტვინის ჯანმრთელობა და მეხსიერების გაუმჯობესება
ძვლების სიჯანსაღე და კუნთის შენება
გაუმჯობესებული ძილის ხარისხი
ვარჯიშის ფიზიკური სარგებელი
ცნობილია, რომ ვარჯიში დადებითად მოქმედებს კუნთების სიძლიერესა და საერთო ტონუსზე. 2017 წლის კვლევამ დაასკვნა: „ვარჯიშს აქვს მნიშვნელოვანი ეფექტი სხეულის შემადგენლობაზე და ფიზიკურ ფუნქციონირებაზე.
ვარჯიშის გონებრივი სარგებელი
კვლევებმა ადასტურებს, რომ ვარჯიში ზრდის თავის ტვინში მნიშვნელოვანი ნივთიერების გამომუშავებას, რომელსაც ეწოდება ნეიროტროფიული ფაქტორი (BDNF) ან აბრინეურინი. ეს ცილა ეხმარება ტვინს მეხსიერების ჩამოყალიბებასა და მის გრძელვადიან შენარჩუნებაში.
2010 წელს ჩატარებულმა კვლევამ დაასკვნა, რომ რეგულარული ვარჯიში ხელს უწყობს, ტვინის დამუშავების სიჩქარის, აღმასრულებელი ფუნქციის და მეხსიერების გაუმჯობესებას. ეს ფაქტი კი თავის მხრივ ეხმარება ახალი სინაფსების, ანუ ნერვული კავშირების ჩამოყალიბებას. ასე იქმნება ახალი მეხსიერება.
ახლა კი განვიხილოთ ის საკვებდანამატები, რომლებიც განსაკუთრებით ეფექტურია ვარჯიშის ხარისხის გასაუმჯოსებელად.
ბეტა-ალანინი
ბეტა-ალანინი არის ცვლადი ამინომჟავა, რაც ნიშნავს, რომ სხეულს შეუძლია მისი წარმოება. თუმცა, ვარჯიშის დროს ბიოლოგიურად წარმოებული ბეტა ალანინი საკმარისი არ არის.
ბეტა-ალანინი აუმჯობესებს კარნოზინის დონეს კუნთებში. ეს არის ნივთერება, რომელიც ხელს უწყობს ვარჯიშის დროს არასასურველი მჟავის დაგროვების შემცირებას, რაც კუნთების დაღლილობის მიზეზს წარმოადგენს. დანამატის გამოყენებიდან მალევე შეატყობთ ვარჯიშის ხარისხის გაუმჯობესებას.
2017 წელს ჩატარებულმა კვლევამ დაასკვნა, რომ "ბეტა-ალანინის დამატება, აუმჯობესებს ბიოქიმიურ პარამეტრებს, რომლებიც პირდაპირ დაკავშირებულია კუნთებში მაქსიმალური გამძლეობის შენარჩუნებასთან.
(BCAA)
BCAA რომელიც ასევე ცნობილია, როგორც განშტოებული ჯაჭვის ამინომჟავები. ეს სიტყვა მიუთითებს მათ მოლეკულურ სტრუქტურაზე. მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ BCAA–ს დამატება ხელს უწყობს კუნთებში ცილის სინთეზს, და აღდგენას. ეს ყველა პროცესი საერთო ჯამში ამცირებს სტრესს, რომელიც ვარჯიშის დასრულებას ახლავს თან.
კრეატინი
კრეატინი არის ერთ-ერთი ყველაზე საჭირო დანამატი, კუნთოვანი მასის და ძალის განსავითარებლად, რომელმაც განსაკუთრებულ პოპულარობას 1990-იან წლებში მიაღწია. კრეატინი იწარმოება ამინომჟავების მეშვეობით, რომელსაც შემდგომ აქტიურად იყენებს კუნთები და ტვინი.
2003 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ კრეატინი სარგძნობლად ზრდის კუნთის მასას, ძალის გაუმჯობესების საფუძველზე.
გარდა ამისა, 2011 წელს ჩატარებულმა კვლევამ ასევე განიხილა კრეატინის პოტენციური სარგებელი, რომელიც მოიცავს შრომისუნარიანობის და კუნთების ზრდას, გლიკოგენის გაძლიერებულ სინთეზს და გაუმჯობესებულ აღდგენას.
L- არგინინი
L- არგინინი არის ამინომჟავა, რომელიც ითვლება ცილების სამშენებლო ბლოკად. L-არგინინი არის NO-ს ანუ აზოტის ოქსიდის წინამორბედი, რომელიც იწვევს სისხლძარღვების ძლიერ გაფართოებას.
კვლევების თანახმად, L- არგინინი ასევე სასარგებლოა არტერიული წნევის შესამცირებლად, რადგან მას შეუძლია ხელი შეუწყოს სისხლის ნაკადის გაუმჯობესებას მთელს სხეულში.
2015 წლის კვლევაში, მკვლევარებმა დაასკვნეს, რომ BCAA-სთან ერთად L- არგინინის გამოყენება აუმჯობესებს სპორტულ შესრულებას და ამცირებს დაღლილობას.
ასევე 2002 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ L-არგინინს შეუძლია შეამციროს რძემჟავა და ამიაკის დაგროვება, რომელიც ითვლება ერთ ერთ არასასურველ ნივთიერებად, რაც ხელს უშლის სხეულის პროგრესირებას.
გლუტამინი
გლუტამინი არის ადამიანის ორგანიზმში არსებული ერთ-ერთი ყველაზე უხვი ამინომჟავა. ის პასუხისმგებელია ბევრ მეტაბოლურ პროცესზე. გლუტამინი განიხილება "გლუკოგენურ" ამინომჟავად, რაც გულისხმობს იმას, რომ თუ და თუ თქვენს სხეულს დასჭირდება დამატებითი ენერგიის წყაროები გლუკოზის სახით, სხეულს შეუძლია გლუტამინი გადააქციოს გლუკოზად და მიაწოდოს ორგანიზმს მისთვის საჭირო ენერგია.
კვლევების თანახმად, გლუტამინის დამატებითი გამოყენება აჩქარებს ვარჯიშის შემდგომ აღდგენას.
ამიტომ, გლუტამინს აქვს პირდაპირი გავლენა კუნთების ზრდასა და განვითარებაზე, ისევე როგორც იმუნური სისტემის სწორ ფუნქციონირებაზე.
მიუხედავად იმისა, რომ სხეული ბუნებრივად გამოიმუშავებს გლუტამინს, შეიძლება ორგანიზმმა მაინც განიცადოს მისი დეფიციტი.
მკვლევარები თვლიან, რომ ადამიანის ორგანიზმი გამოყოფს სტრესის მთავარ ჰორმონს, კორტიზოლს, რომელიც ამცირებს გლუტამინის შენახვას. ამიტომ, მაღალი სტრესის დროს, მნიშვნელოვანია გლუტამინის დეფიციტის შევსება.
მაგნიუმი
მაგნიუმი არის მნიშვნელოვანი მინერალი და ფერმენტი "კო-ფაქტორი", რომელიც მონაწილეობს ადამიანის ორგანიზმში 350-ზე მეტ ქიმიურ რეაქციაში. ძალიან მნიშვნელოვანია მაგნიუმით მდიდარი საკვების ადეკვატური მიღება, თუმცა ხშირშემთხვევაში საკვები არ არის საკმარისი და საჭიროა მისი საკვებდანამატის სახით გამოყენება.
მაგნიუმის დეფიციტის გვერდითი მოვლენები მოიცავს:
კუნთების კრუნჩხვებს
ქუთუთოების კანკალს
გულის პალპიტაციას
ბოსტნეულით მდიდარი საკვებრაციონის გარდა, გასათვალისწინებელია მაგნიუმის გამოყენება საკვებდანამატის სახით, რადგან ის ადამიანები, ვინც რეგულარულად ვარჯიშობს და ოფლიანობს, ხშირად მაგნიუმის ნაკლებობას განიცდის. ქრონიკულმა სტრესმა ასევე შეიძლება შეამციროს მაგნიუმის დონე, რაც უარყოფითად აისახება ადამიანის ჯანმრთელობაზე.